ببخشیدا!؟ جهنم را گزیدم

خداوندا بهشتت تا رسیدم

اثر از عشق و آزادی ندیدم

شراب و حوریان ارزانی تو

ببخشیدا!؟ جهنم را گزیدم

مهدی یعقوبی

جهان بی تو که یعنی در نگاهم

تبسم می شود یادت به رویم
شراب آتشینی در سبویم
جهان بی تو که یعنی در نگاهم
طناب دار در دور گلویم

مهدی یعقوبی

معراج

یک نقاشی دیگر در باب وقایع شب معراج. (آویزان کردن زنان از پستان و سوزاندنشان در جهنم توسط شیطان سرخ

 (نگاره متعلق به قرن ۱۵ میلادی)

 به رویا می شود تا بیکران رفت
به سقف کهکشان بی نردبان رفت
تو باور می کنی آیا به عقلت
که پیغمبر به اسبش آسمان رفت

مهدی یعقوبی

 

سوراخ موش

 خیابونها پر از جوش و خروشه
صدای نعره مردم بگوشه
میون کوچه ها ترسون و لرزون
که ملا در پی سوراخ موشه

مهدی یعقوبی

سکوتستان وحشت کنج ظلمت

نفس در هر نفس روی لبم تو
دلیل بودنم تاب و تبم تو
سکوتستان وحشت کنج ظلمت
به پشت میله ها ماه شبم تو

مهدی یعقوبی

رهبران مملکت اسلامی ایران

همه پیر و پلید و مرده خوارند

به تنبان های خود پوشک گذارند

توان کنترل ادرار خود را

در ایران رهبران حتی ندارند

مهدی یعقوبی

قناری در قفس تنهای تنها

بهار و عطر گلها کوه و صحرا

عبور مرغکان در اوج دریا

دو چشمش اشک و بر روی لبش آه

قناری در قفس تنهای تنها

مهدی یعقوبی

تو رفتی در شبی سرد و غم انگیز

تو رفتی در شبی سرد و غم انگیز

به رویم چنگ می زد باد پاییز

سحر همسایه ها پیدا که کردند

مرا سقف اتاقم حلق آویز

مهدی یعقوبی

چرا مادر!؟ که بابا نان ندارد

چرا فقر و ستم پایان ندارد
زمین آب و هوا باران ندارد

 گرسنه خواهرم در خانه جان داد
چرا مادر!؟ که بابا نان ندارد

مهدی یعقوبی

جهان بی تو

چرا عطر گلی دور و برم نیست
چرا خورشید بر روی سرم نیست
جهان بی تو به یک دم یک نفس هم
که هرگز هرگز هرگز باورم نیست

مهدی یعقوبی

 
 

دو چشمانت جهان آیینه روح

شکوه جاودانی بر زمینم

بهار بی خزانی در طنینم
دو چشمانت جهان آیینه روح
نگاهم کن که تا خود را ببینم

مهدی یعقوبی

منه بی دین خطرناکم که آیا!؟

 به شمشیرت که آوردی خدا را
تجاوز کرده ای زن های ما را
منه بی دین خطرناکم که آیا!؟
هزاران تف که ملایان شما را

مهدی یعقوبی

دو دستم را گرفتی من بناگاه

سرآغازی که بر پایان دردم
طلوع رازقی ها فصل سردم
دو دستم را گرفتی من بناگاه
تو را در قلب خود احساس کردم

مهدی یعقوبی

 

هزاران موشک آماده داریم ولی پوشک

گرسنه سر به بالین می گذاریم
غل و زنجیرِ مشتی مفتخواریم
هزاران موشک آماده داریم
ولی پوشک که در ایران نداریم

مهدی یعقوبی

تو را من در دوبیتی تا که هر گاه

شقایق های وحشی بی نظیرند

به مثل چشمه هایی در کویرند

تو را من در دوبیتی تا که هر گاه:

تمام واژه ها آتش بگیرند 

مهدی یعقوبی

واحه نور

 به گوشم می رسد آوایی از دور
دلم مست از شراب سرخ انگور
شب است و بیشه زاران خفته در خواب
من اما پر زنان در واحه نور

مهدی یعقوبی

 

چرا تبریز خاموشه که خاموش

 صدای رعد می پیچه که در گوش
درون سینه خونم میزنه جوش
میاد از کوچه ها آواز ستار
چرا تبریز خاموشه که خاموش 

مهدی یعقوبی

تو آیینت که توهین بر شعور است

تو دینت متکی بر ترس و زور است

عزا و ماتم و خصم سرور است

همه جهل و جنون و نفرت و خون

تو آیینت که توهین بر شعور است 

مهدی یعقوبی

تو روباه بنفشی شیر اما

روحانی خطاب به ترامپ: با دم شیر بازی نکن؛ پشیمان‌ کننده است
 

خدا بر روی لبهایت که دکان
فریب و مکر در عمامه پنهان
تو روباه بنفشی شیر اما
که مهد جاودان ایرانم ایران

مهدی یعقوبی

خداوندا کتابت را که خواندم

به دینت زندگی مان شد جهنم

جهان وحشتسرای یاس و ماتم

خداوندا کتابت را که خواندم

شدم کافر که در عالم همان دم

مهدی یعقوبی

 

دوبیتی بی نقطه!!؟؟؟

سراسر کوه و صحراها مه آلود
هوا دلمرده هر سو هاله دود
در آوای سحر آلاله ای را
رها کردم که در راهم سر رود

مهدی یعقوبی

امام هشتمین قبرش که ای کاش

 خدا را خواب و بیداری به لب بود

به خدمت کاخ مامون روز و شب بود

امام هشتمین ای کاش ای کاش

که قبرش در همان خاک عرب بود 

مهدی یعقوبی

دوبیتی بی نقطه !!؟ - مهدی یعقوبی

صدای سهره ها هر سو که در راه

طلوع گل دل صحرا سحرگاه

در عطر روی دلدارم در عالم

در احساسم دمادم می دمد ماه 

مهدی یعقوبی

 

به لبخندت که مروارید و الماس

سیاهی از افقها می گریزد

شمیم عشق از جانم که خیزد

به لبخندت که مروارید و الماس

به رویم در سحرگاهان بریزد

مهدی یعقوبی

جهل مقدس

برایت روضه ی ایمان بخواند

خرد را از روانت می ستاند

تقدس را اگر بر داری از دین

فقط مشتی همه افسانه ماند

مهدی یعقوبی

 

زنان چادری در شهر مشهد

در ایران کودکان نانی ندارند
گرسنه سر به بستر می گذارند
زنان چادری در شهر مشهد
به مردان عرب تن می سپارند
مهدی یعقوبی

 

کناره سفره خالی

زمین و آسمون بارونی از غم

کمر در زیر بار غصه ها خم

کنار سفره خالی که می گفت:

به گریه کودکم : « بابا گرسنم »

دوبیتی چیست؟

دوبیتی چیست؟
مهدی یعقوبی

 دوبیتی را به ریختن بحر در کوزه تشبیه کرده اند . این تشبیه طبعا به دلیل ایجاز و کوتاهی این قالب شعر فارسی ( یازده هجایی و مرکب از چهار مصرع ) است که شاعر باید مضامین و مفاهیم غالبا اروتیک و عاطفی  را در آن بگنجاند . قالبی که در رابطه با رباعی دارای انعطاف و قدرت مانور تکنیکی بسیار کمتری برخوردار است و از این رو تاثیر متقابل و ارگانیک بر روی مضامین می گذارد .
بخاطر همین ظرافت و پیچیدگی تنها افراد انگشت شماری که تبحر در شعر داشتند توانستند در این حیطه موفق عمل کنند و دوبیتی های ناب بسرایند .
دوبیتی در پروسه پر فراز و نشیب تاریخ ایران بر خلاف دیگر قالب های سنتی که غالبا زبانی فاخر و اشرافی بتن کرده اند از دل عامه مردم بر خاسته است و از این رو در ژرفای پنهان و ناخودآگاه آنان نفوذ کرده است و به طرز سحرآمیز و تقدس مابانه فرم خویش را تحمیل .
برای رهایی از این دور تسلسل و پالایش و زایش نوین باید زبان شعری و سبک خاص خود را یافت . این زبان شعری باید دینامیک و درون جوش باید باشد و نه مکانیکی ،  زبانی که در روند زندگی شاعر با جانش ممزوج شده است و از اعماق روح و روانش می جوشد و در باغ شعرش برگ و بار و شکوفه می دهد .

من بر خلاف قواعد رباعی  که مصاریع در ارتباطی ارگانیک ( عمودی و افقی )  در مصرع آخر  ضربه نهایی را می زند ،  در دوبیتی به دلیل همین محدویت ها قائل نیستم. اگر چه  این اتفاق زیبا اگر رخ دهد اثر شعر را به صورت کمی و کیفی افزایش می دهد .
اگر اشعار دوبیتی سرایان کهن  را کند و کاو کنیم می بینیم که رشته سرخی  که تمام دوبیتی هایشان را به هم پیوند میدهند تاملات عاطفی و عاشقانه است و بندرت و اتفاقی آشنایی زدایی و ضربه پایانی شکل گرفته است . طبعا در قرون گذشته نقد و بررسی شعر و تکنیک ها در حد و حدود امروز نبوده است و بیشتر ناخودآگاه و کلیشه ای عمل می کرده اند . تنها پس از مشروطه و ظهور شعرنو و سپید این درک و ارزیابی ها به فاز بالا بلندتری رسیده است و شاعران به کشف دنیاهای تازه دست یافته اند .
 چشم ها را باید شست
عناصری که یک دوبیتی را دوبیتی می کند چیست . آیا با جامع و سهل و ممتنع می شود تبین اش کرد . آیا با مولفه های جزمی که دوبیتی سرایان کلاسیک از آنان به مثابه آیه هایی لایتغیر استفاده کرده اند تعریف می شود و هنوز هم  کارکردهای شاعرانه ارائه میدهد . یا باید چشم ها را شست و با رویکردی دیگر به آن نگاه کرد و شناخت خود را از سطح به عمق سمت و سو داد .
با یک ارزیابی شتابزده میتوان تشخیص داد که نسل امروز دیگر با اشعار سنتی و تکراری متمایل نیست . هوای تازه می خواهد . خانه تکانی و غبارزدایی . تغییر و تحول در ساختار و حتی در محتوا و مضمونهایی بکر .
نیروهای واپسگرا و ارتجاعی از این روند رو به بالا و ساختارشکنی ها می هراسند .  اندیشه های آنان متعلق به عصر حجر و دوران قبیله ای و برده داری است . با روی کار آمدن آخوندها در ایران ادبیات ایران در محاق فرو رفت . آنها مانند امواج ملخ های گرسنه از قهقهرا و قبرستانهای تاریخ به مزارع سبز هنر و ادب ایران زمین هجوم آوردند و با نفس های الوده  ادبیات و هنر را مسموم کردند . ادبیاتی که مروج رقص و شادی و شراب و آزادی بود تبدیل شد به عزا و گریه و برگشت به دوران بربریت .
آنها کمر دوبیتی و رباعی را شکستند و دوبیتی های اروتیک و عاطفی و ناتورالیستی تبدیل شد به دوبیتی های زهرایی و حسینی و عاشورایی و جنگ و صدور انقلاب و روضه خوانی و مهدوی و رضوی....
این موریانه ها در جسم و روح دوبیتی رخنه کردند و آن را از زیبایی و احساس و عواطف تهی . سم های مهلک و کشنده ای که هم ظرف و هم مظرف هم شعر و هم شاعر را از پای افکندند و از خویشتن بیگانه تا  بجای دوبیتی چسناله های صد من یک غاز و جمکرانی سر دهند و  شاعری مسخ شده از خود ارائه .


حلقه مفقوده در دوبیتی های فارسی
 و نظر در وزن حقیقی به‌حسب ماهیت، تعلق به علم موسیقی دارد و به‌حسب اصطلاح و تجربه تعلق به علم عروض دارد. و نظر منطقی خاص است به تخیّل، و وزن را از آن جهت اعتبار کند که به وجهی اقتضاء تخیّل کند. پس شعر در عرف منطقی، کلام مخیِّل است و در عرف متأخران، کلام موزون مقفّی... اما قدما، شعر را کلام مخیِّل گفته‌اند، و اگرچه موزون حقیقی نبوده‌است و اشعار یونانیان بعضی چنان بوده‌است و در دیگر لغت قدیم مانند عبری و سریانی و فرس هم وزن حقیقی اعتبار نکرده‌اند».
 معیار الاشعار - خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از حلقات مفقوده دوبیتی در تاریخ کهن این مرز و بوم که مغفول مانده است . عنصر تخیل و تصویر ( ایماژ ) بوده است . همان مولفه ای که از قدیم و ندیم ماهیت شعر را تشکیل میداده است . بدون تخیل دوبیتی مدرن صندلی یک پایه است . دوبیتی سرایان با این که به لحاظ تئوریک به این درک رسیده اند که وزن و شکل در خدمت عنصر تخیل و دیگر سازه هایی جوهری شعر است اما از آنجا که صورت بندی های قدیمی در ذهنشان ملکه شده است نمی توانند آن بندها را پاره و خود را رها کنند
البته این نقطه ضعف ارتباط سیستماتیک با حکومتی مرتجع و قرون وسطایی دارد که رویکرد ایدئولوژیک خود را در عرصه ادبیات با استفاده از امکانات بی حد و حصر خود حقنه کرده است و خواستار آن است تا در چرخه فرهنگی شاعران حکومتی باز تولید کند و هر کسی که بخواهد از این خط سرخ رد بشود در لای چرخدنده های خود له و لورده .
دوبیتی سرایی که روی پاهای خود ایستاده است در قدم نخست باید روح و روانش را از این غل و زنجیرها چه بلحاظ فرم و چه محتوا رها کند و با عرقریزی روح و کار مستمر به ابتدای راهی پای گذارد که چشم اندازهایی نغز دارد . در این راستا نه تنها افقهای تازه و دست نخورده رویارویش گشوده می شود بلکه خودش را هم کشف می کند . کشف استعدادهای بالقوه ای که در صحرای برهوت و کویرهای سوزان ادبیات حکومتی نه تنها بالفعل نمی گردد بلکه خار و خاکستر می شود .

مولفه های زیبا شناسانه دوبیتی
1 - سازه های زبانی
ادامه دارد 

( 1 ) این مطلب در پاسخ به سئوال یکی از خوانندگان دوبیتی هایم نوشته شد.

گهی روحم که از تن با تلاطم

گهی روحم که از تن با تلاطم
به باغ کهکشانها می شود گم
کسی در بیکران در پهنه نور
به نرمی می کند جانم ترنم

مهدی یعقوبی
 

تو این کشور که نرخ تن فروشی

دل مردم همه خون و گرون نون

جواب حرف حق باتون و زندون

تو این کشور که نرخ تن فروشی

فقط چل ساله که ارزونه ارزون

مهدی یعقوبی

 

تو را من بی نهایت دوست دارم

نسیمت می وزد تا در کنارم

به اوج آسمانها پر در آرم

خیالت عطر شب بوهای رنگین

تو را من بی نهایت دوست دارم

مهدی یعقوبی

 

نت موسیقی عشقی به جانم

تو عطر مهربانی آشیانم

گل خورشید دشت آسمانم

شبانگاهان که در آوار اندوه

نت موسیقی عشقی به جانم

مهدی یعقوبی

بهشت ایرون که قبرستونه نامش

بهشت ایرون که قبرستونه نامش 1

همه تاریک و تاره بام و شامش

پر از تابوت و جغد و زوزه مرگ

یه گرگ هار و خون آشام امامش

مهدی یعقوبی

1- منظور بهشت زهرا است 

خدای مهربان فرموده قرآن

خدای مهربان فرموده قرآن

نیارد هر کسی بر من که ایمان

چنان شمشیر بر گردن زنیدش

که از وحشت شود کافر مسلمان 

مهدی یعقوبی

 

تپش در هر تپش اعماق قلبم

به دشت و کوه و صحرا عطر و بویت

به رویاهای رنگینم که رویت
تپش در هر تپش اعماق قلبم
من اما دربدر در جستجویت

مهدی یعقوبی

 

من از اسلام رحمانی که صد بار

در عالم شاعری من آس و پاسم
خدا نشناس و کافر از اساسم
من از اسلام رحمانی که صدبار
به بیش از داعش ایران در هراسم

مهدی یعقوبی
 

تو را دیدم خدا از قلب من رفت

زمستان پر زد از دشت و دمن رفت

چکاوک رو به سوی نسترن رفت

در عطر صبح زیبای بهاری

تو را دیدم خدا از قلب من رفت

مهدی یعقوبی

چراغ ماه لرزونه شبونه

چراغ ماه لرزونه شبونه

پر از اشکه دو چشمون زمونه

میون برف و بارون مرده مادر

گرسنه کودکش یخ زد به خونه

مهدی یعقوبی

درین الله و اکبرهای مردم

جهان هرگز دمی جای سکون نیست

سرای ظلمت و مکر و فسون نیست

درین الله و اکبرهای مردم

بجز فردایی از خون و جنون نیست

مهدی یعقوبی

تو را اعماق قلبم می فشارم

گلی خوشبو درون سینه دارم

تو را اعماق قلبم می فشارم

تمام عمر من آن لحظه ای بود

که تو بودی به لبخندی کنارم

مهدی یعقوبی

من اما بی تو اینجا سر به زانو

شقایق می دمد در پرتو ماه

بهاران می رسد کم کم که از راه

من اما بی تو اینجا سر به زانو

به هق هق اشک می ریزم شبانگاه

مهدی یعقوبی

هر آن جایی که تو باشی

افق آبی تر از رویای دریاست

صدای رویش گلها به صحراست

هر آن جایی که تو باشی به عالم

به هر دم هر نفس قلبم همانجاست

مهدی یعقوبی

همه دزد

قدم در هر قدم از هر رقم دزد

به مجلس تا وزیران دم به دم دزد

همه با ریش و پشمند و مسلمان

رئیس مملکت یک آدم دزد

مهدی یعقوبی

امام جمعه ما ...

امام جمعه ما روضه خوان است

شب جمعه همیشه جمکران است

ولی گاو نرِ مشتی حسن خان

اینشتین پیش او اندر جهان است

مهدی یعقوبی

همه از برکت عظما که داریم

به یک ملیون وطن ملا که داریم
کمرهایی ز غم دولا که داریم
زنان صیغه ای در مشهد و قم

همه از برکت عظما که داریم

مهدی یعقوبی

به جای گریه بر قبر عربها

چرا همواره مایوس و نژندیم

به چنگ غصه و ماتم ببندیم

به جای گریه بر قبر عربها

بیا ای هموطن با هم بخندیم

مهدی یعقوبی

برو شیخا برو

برو شیخا نمی خواهم دعایت

مخوان بر من سخن های خدایت

به گوز خر نمی ارزد که حتی

پس از مرگم بهشت با صفایت

مهدی یعقوبی

جرقه بر سر انبار باروت

به چل سال اشک و آه و مرگ و تابوت

به بند شیخ و ملاهای فرتوت

به ناگاه از دل تاریکی شب

جرقه بر سر انبار باروت

مهدی یعقوبی